Opony 4x4 – różne typy dla odmiennych potrzeb
Rozróżniamy trzy główne rodzaje opon terenowych: MT (mud terrain), AT (all terrain) oraz HT (highway terrain). Każdy z nich został sprofilowany dla różnych potrzeb kierowców poruszających się po asfalcie i w terenie. W ofercie producentów są również opony SUV, które zaprojektowano ściśle pod kątem poruszania się po asfalcie. O czym mówią nam oznaczenia opon terenowych umieszczane na ich powierzchni?
Opony MT – dla wielbicieli grząskich gruntów
Ten rodzaj ogumienia służy głównie do jazdy poza wyznaczonymi szlakami. To opony do samochodów terenowych, które około 80% czasu pracy spędzają w terenie a 20% na drogach utwardzonych. Pozwalają zatem na dojazd do miejsca rozpoczęcia eskapady, ale na asfalcie nie radzą sobie zbyt dobrze – zwłaszcza przy wyższych prędkościach. Na nawierzchniach bitumicznych stają się głośne i niekomfortowe.
Za to w terenie pokazują swoją prawdziwą naturę. Gruba i wypukła rzeźba bieżnika pozwala zachować przyczepność na luźnym, skalistym oraz pochyłym terenie. Powierzchnia opon MT jest również bardziej odporna na uszkodzenia mechaniczne, które mogą powstać podczas jazdy po ostrych kamieniach lub wystających konarach. Zawdzięcza to między innymi specjalnej, wyjątkowo twardej mieszance, z której powstają opony MT. Konstrukcja tego rodzaju ogumienia zaprojektowana jest pod kątem sprawnego oczyszczania opony z błota i innych zanieczyszczeń, które mogą przywierać do jej powierzchni podczas jazdy w terenie.
Opony AT – dla zachowujących równowagę
Opony AT powstają na bazie ogumienia MT, jednak otrzymują więcej cech opon szosowych, dzięki czemu lepiej radzą sobie na asfalcie niż wariant MT. Podobnie jak one otrzymują agresywny wzór bieżnika, jednak mieszanka używana do produkcji opon AT nie jest aż tak twarda. Dzięki temu cechują się one większym komfortem podczas jazdy po drogach utwardzonych. Opony szosowo terenowe o oznaczeniu AT zalecane są kierowcom, których proporcje użytkowania samochodu 4x4 wynoszą mniej więcej 50% na asfalcie i 50% w terenie.
Opony HT – dla okazjonalnych zdobywców terenu
Kierowcy, którzy poruszają się głównie po drogach utwardzonych, ale nie chcą rezygnować z możliwości zjechania w bardziej wymagający teren, powinni skłonić się ku oponom HT. To idealna propozycja dla osób spędzających okazyjnie czas nad jeziorem czy w lesie. Opony HT powstają na bazie opon szosowych, ale różnią się od nich głębokością bieżnika oraz twardością mieszanki. Dzięki temu zapewniają precyzyjne kierowanie pojazdem na nawierzchniach bitumicznych, jednocześnie pozwalając prowadzić samochód w mniej wymagających warunkach terenowych. Proporcja przyjęta dla tych opon to 80% na drogach utwardzonych oraz 20% poza nimi.
Opony do SUV-a 4x4
Czy posiadając samochód typu SUV z napędem 4x4, powinno się z góry montować w nim opony terenowe? Niekoniecznie. Wielu użytkowników tego rodzaju pojazdów porusza się wyłącznie na drogach utwardzonych i w takim wypadku najlepiej wybrać opony szosowe w wariancie SUV. Producenci przystosowują je do napędu 4x4 oraz gabarytów pojazdu, projektując je jednocześnie pod kątem jak najwyższych osiągów na asfalcie. Nie poradzą sobie zatem w terenie, ale zapewnią wysokie osiągi, komfort i bezpieczeństwo podczas jazdy po mieście i w trasie.
Różne opony na osiach pojazdu 4x4 – dlaczego nie należy tego praktykować?
Wymieniając opony w pojeździe z napędem 4x4, należy mieć na uwadze, że moment obrotowy jest w nim przekazywany na wszystkie koła jednocześnie. Aby osiągnąć najwyższy poziom właściwości jezdnych, samochód 4x4 powinien być zatem wyposażony w cztery identyczne opony. Różnice w ogumieniu na przedniej i tylnej osi mogą zakłócać działanie systemów samochodu.
Podczas jazdy samochodem 4x4 z różnymi kompletami opon na przedniej i tylnej osi mogą wystąpić problemy z działaniem systemów takich jak: ABS, ESP czy ASR. W konsekwencji grozi to obniżeniem poziomu bezpieczeństwa i problemami z utrzymaniem trakcji, sterowności czy stabilności prowadzenia.
Oszczędność na zakupie opon tylko na jedną oś w pojeździe z napędem 4x4 może się okazać pozorna. Różnice w obwodzie i oporach toczenia modeli na poszczególnych osiach nie będą uwzględnianie przez stały napęd 4x4, który przekaże im identyczną dawkę mocy. Dlatego skutkiem wymiany tylko dwóch opon może być ich nierównomierne oraz przedwczesne zużycie, a w konsekwencji konieczność zakupu kolejnego kompletu szybciej, niż planowaliśmy.
Jazda samochodem 4x4, którego osie wyposażone są w odmienne modele ogumienia o różnym stopniu zużycia skutkuje również utratą części mocy. Wynika to z naprężeń powstających w centralnym systemie różnicowym, w wyniku czego następuje poślizg kół między osiami. W efekcie może to doprowadzić do uszkodzenia mechanizmu różnicowego, którego naprawa będzie z pewnością droższa niż nowy komplet opon.
Opony terenowe zimowe
Na większości opon 4x4 możemy spotkać oznaczenie M+S (z ang. błoto + śnieg), co niektórzy interpretują jako wyróżnik opony całorocznej. Jest to oznakowanie producenta informujące o tym, że produkt lepiej radzi sobie na zaśnieżonej nawierzchni niż opona standardowa. W praktyce jednak w charakteryzującej się mroźnymi i śnieżnymi zimami strefie klimatycznej, w której położona jest Polska, opony te nie mogą zastąpić opon zimowych 4x4 (oznaczonych symbolem góry ze śnieżynką). Ponadto używanie opon letnich zimą w wielu krajach europejskich (m.in. w Niemczech, Czechach czy na Słowacji) może zakończyć się mandatem. W Polsce nie ma obowiązku wymiany opon, jednak często firmy ubezpieczeniowe odmawiają wypłaty odszkodowań z powodu niedostosowania ogumienia do pory roku.
