Droga hamowania ma niebagatelny wpływ na bezpieczeństwo jazdy – decyduje o tym, czy dojdzie do kolizji. Jednak łączna odległość, jaką pojazd przejedzie od rozpoczęcia manewru hamowania do całkowitego zatrzymania, jest większa niż tylko droga hamowania. Należy dodać do tego dystans pokonany również w trakcie reakcji kierowcy oraz przed rozpoczęciem pracy układu hamulcowego. Ile mniej więcej wynosi droga hamowania i co należy o niej wiedzieć?
Droga hamowania a droga zatrzymania
Wiadomo, że samochód nie zatrzymuje się w miejscu – im wyższa prędkość jest do wytracenia, tym więcej metrów należy pokonać, aby go wyhamować. Oprócz prędkości wpływa na to jeszcze kilka innych czynników, które warto znać, aby móc trafniej oszacować drogę hamowania.
Droga hamowania samochodu to odległość, którą pojazd pokonuje od momentu rozpoczęcia pracy hamulców do całkowitego zatrzymania. Droga hamowania jest jedną ze składowych drogi zatrzymania. Na drogę zatrzymania składają się również:
- Odległość, którą samochód pokona w czasie reakcji kierowcy od momentu zauważenia przeszkody do wciśnięcia hamulca – od około 0,8 do 1 sekundy. Przy prędkości 50 km/h samochód pokonuje w tym czasie niecałe 14 metrów. Przy prędkości 90 km/h jest to koło 25 metrów a przy 140 km/h prawie 40 metrów.
- Odległość przebytą od momentu wciśnięcia pedału hamulca do rozpoczęcia działania układu hamulcowego – około 0,3-0,4 sekundy, czyli w zależności od prędkości kilka-kilkanaście kolejnych metrów.
Od jakich czynników zależy droga hamowania?
Na czas reakcji kierowcy wpływają takie czynniki jak np. zmęczenie czy widoczność. Czas reakcji układu hamulcowego jest natomiast zależny od jego kondycji technicznej. Na drogę hamowania wpływa jednak nie tylko układ hamulcowy, ale ogólny stan pojazdu. Liczą się również m.in. poprawnie działający system ABS czy sprawne amortyzatory – zużyte amortyzatory mogą wydłużyć drogę hamowania o około dwa metry. Ponadto istotne są oczywiście również opony.
Ile wynosi droga hamowania?
To, jak opony wpływają na drogę hamowania, można sprawdzić w niezależnych testach ogumienia. Patrząc np. na testy hamowania przeprowadzone w ostatnich latach przez AutoBild widać, że różnica między modelami opon najlepiej i najgorzej hamującymi na suchej nawierzchni ze 100 km/h wynosi zwykle około 5-8 metrów. Ten dystans odpowiada około 1,5 długości samochodu osobowego. Czasem jednak różnica w drodze hamowania między wysokiej klasy oponami premium a tanimi modelami budżetowymi może sięgać nawet kilkunastu metrów.
W trakcie niezależnych testów ogumienia wykorzystywane są jednak wyłącznie nowoczesne samochody. Na drogach poruszają się natomiast zarówno auta w trochę lepszym, jak i nieco gorszym stanie technicznym, a ich kierowcy są czasem w lepszej a czasem w gorszej kondycji. Nowy samochód na wysokiej klasy oponach osiąga drogę hamowania z 50 km/h na poziomie około 9 metrów. Biorąc jednak pod uwagę, że nie wszystkie samochody na drogach pochodzą wprost z salonu i poruszają się na nowych oponach klasy premium, droga hamowania jest zwykle nieco dłuższa.
Szacunkowa droga hamowania na równej i suchej asfaltowej nawierzchni to w zależności od prędkości:
- 30 km/h – około 5 m
- 50 km/h – około 13 m
- 90 km/h – około 42 m
- 110 km/h – około 62 m
- 130 km/h – około 87 m
Droga hamowania rośnie wraz z kwadratem prędkości, co oznacza, że dwukrotnie większa prędkość wymaga czterokrotnie większej drogi hamowania. Trzykrotnie większa prędkość przekłada się natomiast na aż dziewięciokrotnie większą drogę hamowania. Jeżeli więc samochód poruszający się z prędkością 50 km/h osiąga drogę hamowania 13 metrów, to przy 100 km/h jego droga hamowania wyniesie 52 metry.
Aby uzyskać drogę zatrzymania, należy dodać do drogi hamowania odległość pokonaną w trakcie reakcji kierowcy i przed rozpoczęciem pracy hamulców:
- 30 km/h – około 11-12 m
- 50 km/h – około 15-19,5 m
- 90 km/h – około 27,5-35 m
- 110 km/h – około 33,5-43 m
- 130 km/h – około 40-50 m
Jeżeli poruszamy się z prędkością 30 km/h to droga zatrzymania wynosi około 17 metrów. Przy 90 km/h do zatrzymania potrzeba około 80 metrów a przy 130 km/h samochód pokona przed zatrzymaniem się około 140 metrów.
Droga hamowania na mokrej nawierzchni
Istotnym czynnikiem wpływającym na drogę hamowania jest rodzaj oraz stan nawierzchni. Najwyższą przyczepność oferuje oczywiście sucha nawierzchnia asfaltowa. Znacznie niższa jest przyczepność nawierzchni z kostki bazaltowej – nawet gdy jest ona sucha, oferuje mniej przyczepności niż mokry asfalt. Podstawą jest jednak pamiętać o tym, że droga hamowania na mokrym asfalcie jest około 1,5-2 razy dłuższa niż na suchym.
Ponadto w trakcie hamowania na mokrej nawierzchni może pojawić się aquaplaning, czyli unoszenie opon na poduszce wodnej. Pojawienie się aquaplaningu znacząco wydłuża drogę hamowania i samo w sobie jest niebezpieczne – może doprowadzić do utraty panowania nad samochodem.
Droga hamowania w warunkach zimowych
Zimą droga hamowania wydłuża się jeszcze bardziej. Śnieg pokrywający nawierzchnię przekłada się na około dwukrotnie dłuższą drogę hamowania. W przypadku oblodzonej nawierzchni droga hamowania może wydłużyć się nawet czterokrotnie. Aby zachować skuteczność hamowania, należy pamiętać, aby w warunkach zimowych poruszać się na oponach z symbolem 3PMSF – najlepiej zimowych, w mniej wymagających warunkach sprawdzą się również opony całoroczne.
Hamowanie na oponach letnich w zimie wiąże się nie tylko z brakiem efektywności – trudność może sprawić samo utrzymanie kierunku podczas hamowania. Jednak opony zimowe latem również pogarszają skuteczność hamowania – testy przeprowadzone przez organizację ADAC wykazały, że opony zimowe mogą potrzebować w sezonie letnim nawet 16 metrów więcej do całkowitego zatrzymania pojazdu ze 100 km/h w porównaniu z modelami letnimi. Dlatego jednym z podstawowych warunków do zachowania krótkiej drogi hamowania jest poruszanie się na oponach dopasowanych do panującego sezonu.
