System ESP – co to jest i jak wspiera kierowcę podczas poślizgu

Data dodania: 22/04/2022 | Zaktualizowano: 03/10/2023

System ESP to rozwiązanie, które znacząco podnosi bezpieczeństwo jazdy. Układ ESP wykorzystuje pompę hydrauliczną, moduł sterujący oraz szereg czujników, które pozwalają odzyskać stabilność pojazdu po wpadnięciu w poślizg. Jaki jest cel stosowania ESP w samochodzie osobowym?

Samochód z ESP

Co to jest ESP i jak działa ten system?

Skrót ESP pochodzi z języka angielskiego – Electronic Stability Program, czyli elektroniczny program stabilizacji, który stabilizuje tor jazdy samochodu. Pierwszy model z systemem ESP dostępnym w wyposażeniu opcjonalnym pojawił się w ofercie w 1995 roku – był to Mercedes klasy S w wersji coupé. Początkowo układ ESP trafiał do modeli klasy wyższej i z czasem stawał się coraz bardziej powszechny wśród samochodów niższych klas. Od 2011 roku ESP stało się seryjnym wyposażeniem wszystkich samochodów osobowych oferowanych na terenie UE.

Dzięki informacjom pochodzącym z czujnika kąta skrętu kierownicy, a także na podstawie prędkości pojazdu, moduł elektroniczny systemu ESP może określić teoretycznie obrany przez kierowcę tor ruchu samochodu. Czujnik mierzący przyspieszenie boczne i prędkość obrotu samochodu wokół własnej osi określa natomiast rzeczywisty tor jazdy.

Po zarzuceniu przedniej lub tylnej części pojazdu w trakcie poślizgu ESP wykrywa rozbieżność we wskazaniach czujników między teoretycznie obranym a rzeczywistym torem jazdy. Wówczas system aktywuje hamulec w odpowiednim kole lub kołach, obniżając jednocześnie obroty silnika. Dzięki skorygowaniu mocy przenoszonej na odpowiednie koła możliwy jest powrót samochodu na obrany przez kierowcę tor ruchu.

Budowa układu ESP

Działanie ESP opiera się na dwóch starszych systemach – ABS i ASR. Pierwszy z nich zapobiega blokowaniu się kół podczas hamowania, drugi natomiast chroni przed ślizganiem się kół podczas jazdy na śliskiej nawierzchni. Czujniki, z których korzysta system ESP to:

czujnik bieżącej prędkości pojazdu
czujnik prędkości obrotowej kół
czujnik przyspieszenia bocznego
czujnik kąta skrętu kierownicy
czujnik momentu obrotowego przenoszonego na koła
czujnik obrotu pojazdu wokół własnej osi
czujnik ciśnienia hamulców

Oprócz tego ESP wykorzystuje informacje o aktualnym przełożeniu skrzyni biegów oraz masie pojazdu. Dane z czujników trafiają do modułu sterującego, który na ich podstawie może aktywować pompę układu ABS/ESP, która tak dostosuje ciśnienie w układzie hamulcowym dla poszczególnych kół, aby wyprowadzić pojazd z poślizgu.

Kontrolka ESP – co oznacza gdy mruga, a co, gdy świeci?

O aktywacji systemu ESP informuje odpowiednia kontrolka na desce rozdzielczej. Jej wygląd może różnić się w zależności od producenta samochodu. Najczęściej kontrolka ESP przedstawia samochód, pod którym znajdują się ślady poślizgu, lub trójkąt z wykrzyknikiem umieszczony w niedomkniętym okręgu ze strzałką na jednym z końców okręgu. Kontrolka ma zazwyczaj kolor ciemnożółty.

Przycisk do ustawienia trybu ESP w samochodzie

System ESP jest domyślnie włączony po uruchomieniu silnika i czuwa podczas jazdy – wówczas kontrolka ESP nie jest widoczna. W momencie, gdy samochód wpadnie w poślizg, a ESP się aktywuje, kontrolka ESP zaczyna mrugać na zegarach samochodu. Dopiero po wyłączeniu systemu ESP kontrolka jest zapalona na stałe – może być obok niej widoczny również napis „off”. Jeżeli kierowca nie wyłączył ESP, a mimo to kontrolka jest zapalona, może być ona sygnałem awarii systemu ESP.

Systemy ESP w samochodach różnych producentów

W zależności od marki pojazdu system ESP może być ukryty pod różnymi nazwami. System kontroli stabilności z nazwą „ESP” występuje w samochodach marek takich jak: