Koła w samochodzie muszą być dokręcone na tyle mocno, aby pewnie i stabilnie utrzymywać się na piaście. Jednocześnie nie należy przesadzać. Nadmierna siła dokręcenia utrudni ściągnięcie koła w sytuacji awaryjnej – np. jeżeli złapiemy na trasie gumę. Ponadto dokręcanie kół zbyt dużym momentem ma negatywny wpływ na śruby, nakrętki, szpilki oraz ich gwinty. Z jaką siłą należy zatem dokręcać koła, aby zrobić to prawidłowo?
Moment dokręcenia kół jest kluczowy w ich właściwym montażu
Sezon wymiany opon jest intensywnym czasem dla pracowników serwisów wulkanizacyjnych. Dlatego wszystko odbywa się pod presją. O ile serwisanci zwykle dokładają należytej staranności przy montażu opony na feldze, to już samo dokręcanie koła jest zazwyczaj robione z automatu – gdyby serwisant miał sprawdzać, z jaką siłą dokręcać koła w każdym modelu samochodu z osobna, to kolejki robiłyby się jeszcze dłuższe. Tymczasem odpowiedni moment dokręcenia znacząco wpływa na bezpieczeństwo jazdy.
Zbyt słabo dokręcone śruby
Śruby dokręcone ze zbyt małą siłą luzują się i wywołują drgania kół, które przenoszą się na kierownicę. W efekcie utrzymanie kierunku jazdy oraz przyczepności jest utrudnione. W trakcie jazdy będzie dochodzić do powiększania się luzu na śrubach, co może spowodować ich całkowite odkręcenie lub złamanie – w efekcie w skrajnym przypadku koło po prostu odłączy się od piasty i pojedzie w swoją stronę. Ponadto obluzowane koła mogą zakłócać pracę systemów bezpieczeństwa, jak m.in. ABS czy ESP, a także doprowadzić do uszkodzenia czujników, z których te systemy korzystają.
Śruby dokręcone za mocno
Zbyt duży moment dokręcenia kół jest natomiast destrukcyjny dla śrub i gwintów, co może doprowadzić do osłabienia śrub, nakrętek oraz ich gwintów. W rezultacie zerwany gwint może spowodować większe zniszczenia – np. uszkodzenie piasty, a do tego uniemożliwić odkręcenie koła.
Z jaką siłą należy dokręcać koła w samochodzie osobowym?
Producenci samochodów najczęściej zalecają dokręcanie kół momentem obrotowym mieszczącym się w przedziale około 100-140 Nm. Niektóre modele aut mogą wymagać jednak nieco niższej siły dokręcenia kół na poziomie około 80-90 Nm, albo trochę większej – około 180 Nm.
Dokładnych informacji o tym, z jaką siłą należy dokręcać koła w samochodzie, najlepiej szukać w instrukcji pojazdu – tylko wtedy można mieć pewność, że zastosowany moment dokręcenia jest rekomendowany przez producenta samochodu i idealnie dopasowany do konkretnego modelu. Jeżeli instrukcja do naszego auta gdzieś się zapodziała, to na stronach internetowych marek samochodowych można zwykle znaleźć wersję elektroniczną.
Podczas sprawdzania warto zwrócić uwagę na to, czy moment dokręcenia kół aluminiowych nie powinien być inny niż przy felgach stalowych, co jest wskazane w niektórych samochodach. Do mocowania kół na felgach stalowych oraz aluminiowych należy bezwzględnie stosować odpowiedni rodzaj śrub, dopasowany do materiału, z którego wykonano obręcze.
Jak dokręcić koła z odpowiednim momentem obrotowym?
Użycie odpowiedniego momentu obrotowego podczas dokręcania kół jest możliwe wyłącznie przy użyciu klucza dynamometrycznego. To narzędzie, na którym ustawia się pożądaną siłę dokręcenia. Po jej osiągnięciu mechanizm poluzuje główkę klucza. Dlatego klucze pneumatyczne i akumulatorowe powinny być używane wyłącznie na pierwszym etapie dokręcania kół – aby przyspieszyć czasochłonne wkręcanie większej części gwintu.
Ostatnie dociągnięcia należy wykonać właśnie kluczem dynamometrycznym, ustawionym na odpowiednią ilość Nm. Koniecznie należy pamiętać o tym, że klucz dynamometryczny służy wyłącznie do przykręcania kół oraz powinien być przechowywany na ustawieniu zerowym – odkręcanie nim śrub lub zapominanie o wyzerowaniu liczby ustawionych Nm grozi rozkalibrowaniem klucza, przez co jego wskazania będą przekłamane.
